Tuin - Ware Tuinslaai

Vandag skryf ek die storie met gemengde gevoelens. Dinge lyk sleg in die land en daar is min hoop dat dit vinnig gaan verander. Tussen die politiek en die droogte gaan ons as verbruikers lelik noustrop trek.

Plantbak by die kombuis

Ek het al verskeie stories geskryf oor die gebruik van goedkoper vleissnitte en ek moedig mense aan om bietjie moeite te doen om gewone disse spesiaal te maak. Dis nie so moeilik nie.



Vandag wil ek gesels oor die klein dingetjies wat jy kan doen om jou lewe bietjie makliker te maak. Bietjie moeite vir lekker eet en sommer ook 'n besparing.

Die waterskaarste knyp ons almal en dis my opinie dat net die gelukkiges kan nog tradisionele tuine onderhou. Die neiging na houers toe is nie net prakties nie maar ook meer hanteerbaar vir mense met 'n besige lewe. Dit waaroor ek hier skryf is dinge wat ek self doen en dus is my stories nie mites nie maar praktiese ervaring.

Kombuis Houer:

Vars uit die tuin

Ek het by my agterdeur genoeg spasie gehad om 'n bak te bou van hout. 2.1m by 800mm en 280mm diep. In hierdie bak saai ek radyse, basil, rocket, tatsoi, pietersielie en kappertjies. Al die plante gee my 'n lekker tuinslaai met etes. Ek plant bv net 12 radyse elke 7 dae en sodoende het ek altyd vars radyse byderhand. Ons is net twee mense so ek rantsoeneer my aanplantings om daarby te pas.

Al die plante wat ek hierbo genoem het groei maklik in houers.

As jy die volgende doen;
3x 200mm potte waarin jy radyse plant. En plant elke week genoeg saadjies sal jy altyd vars radyse hê. Die goed is duur as jy dit koop en is gewoonlik nie meer vars nie. Met die houer trek jy net dit uit wat jy wilgebruik en los die ander. Sodoendehet jy altyd kraakvars radyse.

Kraakvars en gesond

Plant 'n pietersielie plant in 'n potjie en oes elke keer net die hoeveelheid blare wat jy wil gebruik. Jy sal verbaas wees he groot so pietersielie plantjie word.

Dieselfde geld vir Rocket, Basil en Tatsoi.

As jy nie jou eie saailing wil maak nie kan jy die klein sixpak bakkies koop. Plant twee plantjies in 'n potjie en los die res in die bakkie. Dan so week later plant jy weer twee en later weer twee. Sodoende het jy van die kruie vir feitlik die hele seisoen.

Met die plan het jy altyd groenslaai vars uit die tuin vir jou etes en jy hoef nie te koop nie en jy gebruik nie yskas spasie nie.

Ek maak 'n eenvoudige slaaisousie van 1t olyfolie, 1t Suurlemoensap en klits dit goed en roer die blare daardeur. Dan sprinkel ek growwe peper en growwe sout en dis al.

Wortels, beet, aartappels en tamaties is bietjie meer uitdagend. die knolle hou egter lekker lank in die yskas so jy koop teen 'n goeie prys en eet lank.

Tamaties is moeilik want alles in die omgewing wil dit vreet en dan is daar nog ook die irritasie van roes.

Begin iewers en begin klein maar begin.

Kook lekker tot ek weer 'n storie skryf.

Hier is my Facebook Bladsy ... Man Kos ... like hom as jy wil.

Hoender - Pootjies met smaak

Kyk, as daar nou 'n ding in die koswêreld is wat die lelik in baie mense kan uitbring, dan is dit afval. Gaan nog verder en onderskei afval in die verskillende soorte afval en sommige mense raak beserk.

Hoenderpote en pap

Hierdie bykans emosionele uitbarstings het my nog altyd gefasineer en amuseer ... hoe kan mense so aanmatigend, voorskriftelik, verontwaardig en beledigend raak oor kos?

My kinderdae was fantasties maar my ouers was brandarm tot omtrent so om en by my tiende verjaarsdag. Daar was menige dae wat my ma moes raap en skraap om ons gesin kos te gee. Daar was nie wye keuses nie en jy moes eet wat op die tafel was. My ma was 'n streng vrou en van kleintyd af het sy my geleer om alle kos met respek te behandel ... "Kos is uit die hand van die Here." het sy met groot deernis gesê en die les is in my brein ingebrand. Tot vandag toe kan ek nie my neus vir kos optrek nie.

Moenie my verkeerd verstaan nie, daar is kos wat ek gladnie van hou nie en daar is kos wat ek gladnie eet nie ... maar ... en dis 'n groot MAAR ... ek probeer alles ten minste een keer voor ek my voorkeur of afkeur maak.

Ek is van mening dat mense wat so uitvaar teen afval, baie bevooregd groot geword het.

Kop, pens, pote, sterte, harte, maag, lewer en niere is die mees bekende afval. Harsings en murg is ook in die afval lysie.

Vandag se storie gaan egter oor pote, en meer spesifiek, hoenderpote. Vir baie van ons mense is dit 'n bekende ding maar vir baie is dit ook grillerig. Maak nou nie saak of dit jou gril nie maar jy kannie regtig uitspraak lewer as jy dit nog nooit geëet het nie. So indien jy avontuurlustig is, gaan soek vir jou 'n pakkie pootjies by jou geliefde Vleiswinkel.

Ek vertel vandag van die pootjies wat ek by Food Lovers Market gekoop het. Die pote is mooi skoon en kan reguit pot toe gaan. Kyk maar rond, iewers sal jy mooi skoon pote kry. Na die eerste kook haal ek die naels af. Dis onsmaaklik en lyk ook nie mooi op die bord nie.

Nou hier gaan ons ... ek kook die pote vir 15 minute in my stoompot met Ina Paarman se Chickenstock en kerrie poeier. Moenie te lank kook nie want dan gaan die pote uitmekaar val. As jy nie 'n stoompot het nie kan jy dit kook vir so uur lank in 'n pot. Na die kokery gaan ek die vloeistof gebruik om my sous te maak.

Nou breek ek die naels af en laat dit so bietjie afkoel in 'n plat bak. Volgende braai ek die pote in varkvet in 'n baie warm pan. Net so 1 minuut aan elke kant, jy wil dit net so bietjie kleur gee. Jy kan dit ook nou op die braaier kleur gee as jy wil.

Nou maak ek 'n lekker dik kerrie en uie sous in die pan waarin ek dit gebraai het. Maak dit maar so sterk soos jy daarvan hou. Onthou die sous gaan die meeste van die geur en smaak dra want die pote self is maar gelatien en vel.

Voor opdiening pak ek die pote in die sous en laat dit so paar minute prut.

Vir my is lekker mieliepap die regte bykos en ek gebruik Plaasjapie se growwe meel.

Dis 'n goedkoop produk die en jy kan dus lekker eksperimenteer. Probeer dit gerus, wie weet ... dit word dalk 'n familie gunsteling.

Vir R34.00 plus twee koppies mieliemeel het vier mense lekker gesmul.


Kook lekker tot ek weer 'n storie skryf.

Hier is my Facebook Bladsy ... Man Kos ... like hom as jy wil.

Garden - The joy of Chickens

During January 2019 I decided to get a few chickens. I have the space and may as well produce some food on it. Being OCD and all it was a project for me and not merely a case of getting a few chickens. My first checkpoint was to decide on which breed I want to keep. After a lot of investigating I settled on the Potchefstroom Koekoek. They are one of the four indigenous species of South Africa and in a project done by the University of Potchefstroom they were shown to be the most hardy of the four with very few ailments. Secondly they were found to be excellent egg producers as well as a great source of meat. Hens will render around 3.4kg of meat and cocks can reach up to 4.5kg.

These facts sealed the deal for me and I embarked on a mission to find the stock. I found a breeder near Brits and he did have stock that was classified as "Point of Lay" hens.

For the next few days I constructed the coop and fenced the orchard in properly. The idea was to allow the chickens to run free as much as possible. The orchard is around 30m x 60m and that is more than enough space for what I had in mind. My son had to evacuate one of his crypto mines and gave me a lot of expanded metal that was used for the security cages. I re purposed this for the coop.

With everything in place I ordered the chickens. Eight hens and one cock. My friend Pierre picked them up during a business trip to Gauteng and the chickens arrived here late the evening of 14 March 2019.

They settled in well and I checked for eggs every day. To me, "point of lay" meant exactly that. However the days turned into weeks and the weeks into months. On the 22nd of April one of the hens died. After thorough investigation it appeared as if some of the cickens developed an upper respiratory infection. I got the right medication and after 6 days of medication they were all fine.

On the 23rd of May the first egg was in the nest. This was a very good experience for me. It was 10 weeks after I got them. So it looks like "point of lay" is merely a ;able and not really a fact. On the 30th of May there were 4 eggs. I think it is safe to assume that 4 of the hens are in production. Hopefully the other 3 will wake u soon.

Currently 20kg of feed lasts 6 weeks. At R115.00 that is not too expensive.

The first moment  appreciation was when I cooked two of the eggs for breakfast. Wow, the yolks were deep yellow, almost orange and the taste was amazing. After eating shop bought eggs for almost 50 years I once again experienced the real taste of a free range egg.

Another big bonus is the way the chickens are cleaning the orchard. We have massive issues with termites and I am glad to say that there is almost no trace of any termite activity in the orchard. Usually we have lots of flies in the orchard when the guavas starts ripening. The little band of peckers are very busy under the trees and there is almost no trace of flies around.

According to my calculations, I should get 36 eggs per week from the 7 hens. That means that we will be fully self-sufficient as far as eggs are concerned and this will trim around R70.00 from the grocery budget. Friends and family is already keen to buy surplus eggs. Not a really big commercial operation but the chickens should pay for their upkeep.

Important to note that these chickens are not deal for a small town yard because the really dig your place up.

Now the surplus lettuce from the aquaponics is fed to the chickens and not going to waste.

I haven't decided yet if I will allow the hens to hatch some eggs or whether I should buy a small incubator. I would like to get the population to a point where  can slaughter one chicken per week. But that is at least two years into the future.

For now I enjoy my breakfast and love watching the chickens operate in the orchard.


Kook lekker tot ek weer 'n storie skryf.

Hier is my Facebook Bladsy ... Man Kos ... like hom as jy wil.

Braai - Ou skottel kry nuwe lewe

22 jaar se roes

Hierdie storie het eintlik twee kante ... so laat met die een begin. So tyd gelede het ek kennis gemaak met Mashesha se stofies en 3 aangeskaf wat ek gebruik by die Potjiekos kompetisies. Dis 'n baie lekker stofie as jy eers sy streke ken.

Laaste roes is af

So 3 weke terug staan ek in die stoor en kyk na die stofies en toe onthou ek my pa se Skottelskaar braaipan. Hy het die pan in 1966 gemaak en ek kannie eers begin om te dink hoeveel kilogramme vleis is deur daardie pan nie. Na sy dood het die pan in die garage gebly en tydens my ma se laaste verhuising het ek die pan gekry. Teen die tyd was hy al erg geroes en ek het hom in my stoor gebêre met die goeie voorneme om hom weer te gebruik. Maar die jare het verby gegaan en die roes het maar rustig geknibbel en geknaag.

Mooi gebak met olie

Die Saterdagoggend is ek in 'n snaakse bui en die heimweë lê vlak in my gemoed. My vrou is nie by die huis nie en ek drentel maar in die tuin rond. Met doelgerigte treë stap ek na die skottel toe en dra hom uit in die sonlig in. My genade, die ding is een roeskol. Ek skuif al die negatiewe gedagtes weg en plaas hom op my werksbank. Met 'n gesukkel kry ek die handvatsel los en  toe spook ek vir so dertig minute om die pote los geskroef te kry. Nou is dit net die skottel.

Ek kook hoofsaaklik met gietyster potte en panne so ek het al 'n paar ou potte en panne laat herleef en ek volg maar dieselfde resep. Eerstens skrop ek die pan goed met 'n draadborsel wat aan my boormasjien gekoppel word. Na so 10 minute sien ek blink strepies verskyn en skrop die skottel uit met warm water en seep. Hy is maar nog rooierig maar die erge roes is af. Ek maak die skottel goed warm in my gas braaier en gooi koue water in ... woeste stoom en gestotter en toe dinge kalmeer toe skrop ek hom weer met seep en warm water. Hy lyk sommer stukke beter. Volgend gooi ek koeksoda in die skottel en voeg asyn by. Met elke asyn byvoeging skrop ek die skottel met 'n borsel. So hou ek aan tot die koeksoda nie meer borrel as ek asyn ingooi nie.

En daar braai ek

Laaste skrop met kookwater en seep en toe terug braaier toe. Ek het gelukkig 'n lekker groot braaier en die deksel maak toe met die skottel in. Ek laat hom so bak vir 30 minute. Die gasbraaier/oond gaan op tot 450C en die skottel is hel warm. Toe smeer ek hom baie liggies met sonneblom olie. Ek smeer dit aan met a silikoon kwas. Net liggies. Bak hom weer vir 45 minute ... en toe is hy terug ... opgewek uit die dode.

Met 'n groot glimlag bekyk ek die pan en toe skiet ek in dorp toe ... vanaand word daar Shizanyama gemaak soos in my kinderdae.

Laatmiddag steek ek die Mashesha aan die brand terwyl Poppie my koggel ... vir 'n man wat sedert 1984 net op gas braaiers werk is dit vir haar komies om my te sien vuur maak. Ek sê maar niks en sit die skottel op die vuur. Dis nou die voordeel van die skottel en dit pas die Mashesha goed ... kole is nie nodig nie, net vuur. Ek het die dun stukke Sekelbos wat gewoonlik in die chipper beland uitgehou en in die regte lengtes gesny. Nou kan ek die vuur lekker stook.

Klaar gebraai

Drie eetlepels varkvet in die pan en toe die vleis ... doodgewone kortrib wat lekker vol speserye gegooi is. Niks medium of halfgaar nie ... hulle word lekker crispy gebraai. Terwyl ek die vleis inpak en die geur in my neusgate op warrel dink ek aan my Pa ... wat sou ek wou gee om hom nou hier langs my te kon hê.

Op die einde skuif ek die vleis uit na die kante toe en gooi 'n klomp grofgekapte uie in die dammetjie vet ... speserye en daar gaan hy.

Koningskos

Skemeraand sit ons by die tafel en Poppie vra die seën. Vanaand is ek ekstra dankbaar ... die Here het my goed geseën in my lewe en hierdie eenvoudige ete van vleis, uie en brood met appelkooskonfyt is soos 'n koningsmaal vir my. Met dankbaarheid eet ek aan die kos en dan op die einde trek ek nog so stukke brood deur die vet in die pan en stilweg bedank ek my pa ... 'n man wat selde gekla het en maar altyd dit gedoen het wat gedoen moet word.


Kook lekker tot ek weer 'n storie skryf.

Hier is my Facebook Bladsy ... Man Kos ... like hom as jy wil.

Garden - Taming the backyard

In June last year I sort of retired. Unfortunately I am not someone that can sit around and do nothing. For the past 25 years or so I worked basically 18 hours per day and rarely paid any attention to the garden. Over this time my wife managed it mostly but she was met by many disappointments. Our soil are typical Lowveld gravel that is fairly acidic. This meant that many of the plants she carted in just whithered away and died.

Ponds

I built a fairly large set of koiponds 10 years ago to cut down on the amount of lawn we had. I also collected a fairly comprehensive number of orchids. Over the years some of them did well but many simply whithered away to poor excuses for what they could be.

Before

When I bought the place I did a large amount of renovation and it included some walkways and decking. After almost 23 years the walkway railing was beginning to fail and was in desperate need of repair.

So one morning early I stood at the back door and looked at the failing railing. This was the main entrance to our home and it looked dilapidated.

After

I am blessed with a fairly creative and innovative mind and as my eyes wondered over that part of the garden a picture started forming in my head. I took some photographs and sat down behind my computer.

Within a few hours I had a plan and went out and instructed my guys to start ripping out the old railing.

Three days later the material needed was on site and construction started.

Before

I decided to replace the railing with some dual purpose structures ... raised flowerbeds.

After

My wife was not very impressed but I just smiled and carried on. Fortunately I have space and my mind went wild. I decided to create more than enough room so that we could have our best plants in a controlled environment with the right type of soil and easy to manage irrigation. What is more important is that these raised beds are easy to access for older backs and stiff joints ... not the herbaceous ones 😜

The whole project took around 3 months to complete because as I started cleaning up sections of the garden we had to prepare other spaces for the surplus plants. Just for the record, my yard is roughly the size of 2 rugby fields ... that is a lot of ground to cover.

Flowers and Cucumbers

Here are some images of the raised beds. I have been asked by many people if I will do it commercially and did not really have any interest in it. Then a while back I helped my oldest son to spruce a townhouse up that he wanted to sell ... so we did some design work and turned a fairly mundane little garden into something special and most of all ... manageable.

Easy to reach

Shortly after that my son was getting requests for some of the units and I agreed to to participate. And that is how the #ManKos Planters came to be. Now some frown on the relevance of these units and #ManKos ... well I mix my boxes with flowers, herbs and some root vegetables. It is quite rewarding to take stroll around the boxes in the late afternoon and pick some fresh herbs and other things for dinner. I plant radishes for example, 12 seeds every 10 days. This ensures that after 3 weeks I have fresh radishes every night for the salad. I pick rocket and basil as needed and I have started to use more chilies in our food.

Style and purpose

These planters are well suited for the smaller townhouse gardens. Your beds are raised and your lawn can grow under it. We can fit irrigation for you and as you can see in the pictures the beds can be alternated with open shelves ... there is really lots of options to employ to make your garden unique.

Another advantage is that with these #ManKos Planters you can keep your precious plants out of reach of your pets.

If you are interested and live in the Nelspruit area you can contact Jacques.

Gewig - Eet lekker maar verstandig

Ek wil iets met julle deel wat nou nie regtig oor kos kook of bak gaan nie maar oor my eetstyl. Ek het in Oktober 2016 besef dat ek nie die einde van daardie jaar gaan sien nie. Ek was oorgewig, my hande en voete was besig om dood te gaan vir sensasie en ek kon beswaarlik uit 'n stoel uit kom. Ek het sleg geslaap en was altyd moeg. In kort ... ek was depressief en vinnig op die afdraande.

Vark vlenters en pap

Ek het by 'n Gym aangesluit en 'n personal trainer gekry. Eli Fourie is self 76 jaar oud en was sy hele lewe lank in die fiksheds en ligaamsbou sektor. Hy verstaan ou mense se lywe. Ek het by hom begin en my gewig was op 108.5kg.

Oorskiet Steak met mielies in roomsous

Met moeite, verskonings en baie kibbel het ek commit na die program toe en na so 3 maande het dit roetine geword vir my. Aanvanklik kon ek beswaarlik een pushup doen ... Vrydag het ek 3x stelle van 15 gedoen. Daar is nog 'n klomp ander goed wat dramaties verbeter het.

Ek het ernstig begin fokus op my eet program. My gewig het geleidelik geval maar volgens my skaal het die vet % verminder en die spiermassa het verhoog. Na 18 maande staan ek toe op 104.5 kg maar het sigbaar baie verander en centimeters het geval.

Repies steak en slaai toebroodjie

In Oktober 2018 sit ek en kyk na Slank op Kyknet en die kardioloog verduidelik toe dat mens se brein na so ongeveer 25 minute 'n hormoon afskei wat vet verbranding blok. Hy verduidelik toe ook dat mens moet probeer om tenminste 10 ure in 24 uur niks te eet nie. Kort daarna het ek na 'n program gekyk waar daar gepraat word oor die voordele van die sogenaamde Wolf Dieet. In kort kom dit maar neer op bykans die banting roete wat my goed pas maar die aanpassing was slegs een ete per dag.

Ek plaas fotos van my laaste week se etes.

Boontjie in pepersous met vark worsies

Ek het oorgeskakel na die wolf dieet toe. In 'n neutedop, ek eet een maaltyd per dag en dis gewoonlik in die aand. Ek eet basies wat 'n wolf sou eet met so bietjie stysel tussen in. My inname van aartappels en brood is drasties besnoei. Ek eet selde rys en ek is goed ingestel op my porsie grootes.

Oor die algemeen eet ek ek waarvoor ek lus kry en as ek in die dag sou honger raak eet ek 'n stukkie oorskiet vleis, wors of steak. Die knibbel porsie is selde meer as 'n appelkoos groote.

Steak tartare met aartappel

Ek het ook my gym sessies aangepas en waar my roetine gewoonlik so 50 tot 55 minute geneem het het ek dit ingekrimp na 20 to 25 minute toe. Dit was hel in die begin maar spoedig het my lyf aangepas en ek was verbaas toe ek sien hoe ek gewig begin verloor. Dit was 'n groot oomblik toe ek onder 100kg kom ... 'n gewig wat ek laas in die 80's gesien het.

Ek voel beter as wat ek in baie jare gevoel het.

Steak en chips

Ek het 4 maande terug begin om daggaolie te gebruik vir spier spasmas en binne 6 dae het die spasmas verdwyn. Ek slaap beter en het baie krag. Ek het vir my 'n Polar Activity Monitor gekoop en poog om my aktiwiteit op datum te hou elke dag. My gemiddelde aktiwiteit 137% van die teiken per dag. Dis die laaste maand se syfers.

Dit was 'n moeilike pad aanvanklik maar deesdae is dit my leefstyl. Ek het byna 12kg gewig verloor en 27.5cm sedert Oktober 2016.

Ek doen baie moeite om die kos lekker te laat smaak en goed te laat lyk op my bord.


Kook lekker tot ek weer 'n storie skryf.

Hier is my Facebook Bladsy ... Man Kos ... like hom as jy wil.